Dostępność cyfrowa to nie tylko wymóg prawny, ale także etyczny i biznesowy. Zapewnienie, że wszystkie osoby, niezależnie od ich zdolności, mogą korzystać z Twojej strony internetowej lub aplikacji mobilnej, jest kluczowe dla budowania inkluzywnego środowiska cyfrowego. WCAG 2.1 to międzynarodowy standard opracowany przez World Wide Web Consortium (W3C), który zawiera wytyczne dotyczące tworzenia treści internetowych dostępnych dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.
Praktyczne wdrożenie dostępności
Wdrożenie wymagań WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) jest kluczowe dla zapewnienia, że Twoje strony internetowe i aplikacje mobilne są dostępne dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami. WCAG 2.1 to standard, który obejmuje trzy poziomy zgodności: A, AA, i AAA. W tym artykule omówimy kroki, jakie należy podjąć, aby skutecznie wdrożyć te wymagania.
Zrozumienie wymagań WCAG
Wytyczne WCAG 2.1 sprowadzają się do 4 zasad:
Percepcja: Treści muszą być przedstawiane w taki sposób, aby użytkownicy mogli je dostrzec. Na przykład, należy zapewnić teksty alternatywne dla obrazów, aby osoby korzystające z czytników ekranowych mogły zrozumieć zawartość graficzną.
Funkcjonalność: Elementy interaktywne muszą być dostępne do obsługi przez osoby z ograniczeniami. Np. wszystkie interaktywne elementy strony powinny być dostępne za pomocą samej klawiatury, co jest ważne dla osób z ograniczeniami ruchowymi, które mogą nie być w stanie korzystać z myszy.
Zrozumiałość: Informacje i interfejsy użytkownika muszą być zrozumiałe. Oznacza to, że teksty powinny być czytelne i klarowne, a struktura strony logiczna, co ułatwia nawigację i zrozumienie treści.
Stabilność: Treści muszą skutecznie interpretowane przez różne technologie wspomagające. Oznacza to zgodność z najnowszymi standardami HTML i innymi technologiami, co zapewnia, że strony będą działać poprawnie na różnych urządzeniach i przeglądarkach.
Ocena i planowanie
Skuteczne wdrożenie zasad WCAG wymaga starannego planowania i oceny bieżącej sytuacji. Proces ten można podzielić na kluczowe kroki: audyt dostępności oraz opracowanie planu działania.
Audyt dostępności
Żeby Twoja firma mogła wdrożyć dostępność, najpierw należy określić, które obszary wymagają poprawy. Audyt dostępności jest więc pierwszym krokiem w identyfikacji problemów z dostępnością na Twojej stronie internetowej lub w aplikacji mobilnej. Twoja firma może spróbować przeprowadzić taki audyt “samodzielnie” lub zatrudniając organizację zewnętrzną – tak czy inaczej, taki przegląd obejmuje zarówno testy automatyczne, jak i manualne:
I. Automatyczne narzędzia:
- WAVE (Web Accessibility Evaluation Tool): Narzędzie online, które analizuje stronę internetową pod kątem dostępności i pokazuje wyniki w przystępny sposób, podkreślając problemy bezpośrednio na stronie.
- Axe Accessibility Checker: Rozszerzenie do przeglądarek Chrome i Firefox, które umożliwia łatwe testowanie dostępności stron internetowych.
- Pa11y: Narzędzie open-source do automatycznego testowania dostępności stron internetowych. Pa11y oferuje wiele opcji integracji i może być używane w różnych środowiskach deweloperskich.
Automatyczne narzędzia są świetnym punktem wyjścia do identyfikacji wielu problemów, ale nie są w stanie wychwycić ich wszystkich. Dlatego ważne jest również ręczne przeprowadzenie testów.
II. Testy manualne:
- Ręczne testowanie: Wymaga przeglądania strony internetowej z perspektywy użytkownika i sprawdzania jej dostępności. Obejmuje to korzystanie z technologii wspomagających, takich jak czytniki ekranowe, oraz testowanie na różnych urządzeniach i przeglądarkach.
- Udział rzeczywistych użytkowników: Zaproszenie osób z różnymi niepełnosprawnościami do testowania strony może dostarczyć cennych informacji na temat rzeczywistych problemów, z którymi mogą się oni spotkać.
Chociaż testy automatyczne i manualne mogą pomóc w identyfikacji wielu problemów z dostępnością, pełny audyt przeprowadzony przez zewnętrzną firmę, szczególnie specjalizującą się w dostępności cyfrowej, oferuje szereg dodatkowych korzyści. Profesjonalne firmy mają dostęp do zaawansowanych narzędzi i metod, które pozwalają na dokładniejsze zidentyfikowanie problemów z dostępnością. Profesjonalny audyt obejmuje szczegółowe raporty z rekomendacjami, co ułatwia wdrożenie niezbędnych zmian. Ponadto, zewnętrzne firmy oferują ciągłe wsparcie i doradztwo, pomagając w utrzymaniu zgodności z wymogami dostępności na dłuższą metę.
Audyt w praktyce
Chcesz zobaczyć, jak wygląda kompleksowy audyt dostępności i jak przeprowadzić skuteczną ocenę? Zobacz przykładowy raport z audytu dostępności platformy internetowej, aby dowiedzieć się, jak identyfikować problemy z dostępnością i opracować skuteczny plan działania.
Plan działania
Opracowanie skutecznego planu działania jest kluczowe dla zapewnienia, że wszystkie niezbędne zmiany zostaną wdrożone w sposób uporządkowany i efektywny. Plan działania powinien obejmować priorytetyzację zadań, alokację zasobów oraz przypisanie odpowiedzialności w zespole. Poniżej przedstawiamy kluczowe kroki, które należy uwzględnić podczas tworzenia planu działania.
I. Priorytetyzacja
Priorytetyzacja jest kluczowym krokiem w procesie wdrażania dostępności cyfrowej. Najpierw należy zidentyfikować obszary wymagające natychmiastowej poprawy, co często obejmuje najbardziej krytyczne problemy, które uniemożliwiają użytkownikom dostęp do kluczowych funkcji strony.
- Ocena krytyczności problemów: Analizuj znalezione problemy pod kątem ich wpływu na użytkowników. Skup się na tych, które mają największy wpływ na użyteczność i dostępność strony.
- Zgodność z poziomami WCAG: Stwórz plan działania zgodnie z poziomami zgodności WCAG (A, AA, AAA):– Poziom A: Podstawowe wymagania dostępności, które muszą być spełnione, aby umożliwić podstawowy dostęp.
– Poziom AA: Dodatkowe wymagania, które poprawiają dostępność i są rekomendowane dla większości stron internetowych.
– Poziom AAA: Najwyższy poziom dostępności, który może być trudny do osiągnięcia we wszystkich przypadkach, ale jest celem, do którego należy dążyć.
II. Zasoby i odpowiedzialność
Określenie zasobów potrzebnych do wdrożenia zmian oraz przypisanie odpowiedzialności w zespole jest niezbędne dla skutecznego wdrożenia planu działania.
- Określenie zasobów: Zidentyfikuj, jakie zasoby będą potrzebne do wdrożenia zmian. Może to obejmować zespół deweloperski, projektantów UX/UI, specjalistów ds. dostępności oraz narzędzia do testowania i monitorowania dostępności.- Ludzkie zasoby: Zespół deweloperski odpowiedzialny za implementację zmian, projektanci UX/UI odpowiedzialni za zapewnienie, że interfejsy użytkownika są intuicyjne i dostępne, oraz specjaliści ds. dostępności, którzy mogą dostarczyć wiedzę ekspercką.
– Narzędzia: Narzędzia do automatycznego testowania, takie jak WAVE, Axe czy Pa11y, oraz narzędzia do manualnego testowania, takie jak czytniki ekranowe (np. NVDA, VoiceOver).
- Przydzielanie odpowiedzialności: Przypisz konkretne zadania członkom zespołu, aby upewnić się, że każdy wie, za co jest odpowiedzialny.- Definiowanie ról: Każdy członek zespołu powinien mieć jasno określoną rolę, np. deweloperzy mogą być odpowiedzialni za naprawę błędów kodu, projektanci za dostosowanie interfejsu użytkownika, a specjaliści ds. dostępności za przeprowadzanie audytów i szkolenia zespołu.
– Ustalanie terminów: Ustal jasne cele i terminy, aby prace postępowały zgodnie z planem. Regularne spotkania zespołu mogą pomóc w monitorowaniu postępów i rozwiązywaniu problemów na bieżąco.
Implementacja wymagań WCAG
– praktyka
Percepcja
- Teksty alternatywne: Dodaj teksty alternatywne do wszystkich obrazów i elementów multimedialnych.
- Kontrast kolorów: Zapewnij odpowiedni kontrast kolorów dla tekstu i tła.
Funkcjonalność
- Nawigacja klawiaturą: Upewnij się, że wszystkie interaktywne elementy są dostępne za pomocą klawiatury.
- Przyciski i linki: Upewnij się, że przyciski i linki są łatwo klikane i mają odpowiednie etykiety.
Zrozumiałość
- Czytelność tekstu: Upewnij się, że teksty są czytelne i napisane w prostym języku.
- Pomocne wskazówki: Dodaj wskazówki nawigacyjne i etykiety do formularzy.
Stabilność
- Zgodność ze standardami: Używaj prawidłowego kodowania HTML i ARIA, aby zapewnić kompatybilność z technologiami wspomagającymi.
Więcej praktycznej wiedzy
Już w czerwcu 2025 przepisy EAA wchodzą w życie w pełnym zakresie. Zapewnij firmie coś więcej niż zgodność z regulacjami – skorzystaj z okazji, aby poprawić doświadczenia użytkowników, wzmocnić SEO i wyprzedzić konkurencję. Dołącz do naszego darmowego webinaru skierowanego do liderów IT i digital marketingu, aby dowiedzieć się, jak skutecznie wdrożyć dostępność cyfrową.
Testowanie i feedback
Testy z użytkownikami
- Użytkownicy z niepełnosprawnościami: Jak wspominaliśmy wyżej, warto zaprosić osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności do testowania dostępności strony.
- Zbieranie feedbacku: Regularnie zbieraj opinie od użytkowników i wprowadzaj niezbędne poprawki – wydaje się proste, ale nikt nie zapewnia lepszych pomysłów na optymalizację niż sami użytkownicy Twojej strony czy aplikacji.
Więcej o testowaniu przeczytaj w artykule “Jak przetestować dostępność (accessibility) Twojej strony?”
Ciągłe doskonalenie
- Regularne audyty: Przeprowadzaj regularne audyty dostępności i monitoruj zgodność z WCAG.
- Aktualizacje: Aktualizuj treści i technologie zgodnie z najnowszymi standardami i wytycznymi.
Korzyści z wdrożenia dostępności
Rozwój rynku:
Udostępnienie handlu elektronicznego otwiera znaczący rynek osób niepełnosprawnych, którego liczbę na całym świecie szacuje się na około 1 miliard.
Dostępne witryny internetowe mogą przyciągnąć więcej klientów i poprawić ogólne wrażenia użytkownika.
Reputacja marki:
Firmy, dla których dostępność jest priorytetem, są postrzegane jako odpowiedzialne społecznie i włączające, co poprawia reputację ich marki.
Pozytywny rozgłos i lojalność klientów mogą wynikać z dostępnych praktyk handlu elektronicznego.
O tym jak zmiany wpływają na organizację przeczytasz w artykule “Jak nowa ustawa o dostępności (EAA) wpływa na Twoją firmę?”
Zgodność i ograniczanie ryzyka:
Przestrzeganie standardów dostępności pomaga firmom spełnić wymogi prawne i uniknąć kosztownych procesów sądowych. Działania w zakresie dostępności mogą w dłuższej perspektywie zaoszczędzić czas i zasoby.
Źródła danych
- W3C Web Accessibility Initiative (WAI): Wytyczne WCAG
- European Union Law (EAA): Dyrektywa 2019/882
Autorka
Agata Kuich – IT Business Partner
Z ponad 13-letnim doświadczeniem w branży, Agata rozpoczęła swoją karierę w doradztwie komunikacyjnym i PR, z szeroko pojętym digitalem związana od 2015 roku, a z SYZYGY Warsaw od 2018 roku pełni rolę IT Business Partner. Przez ten czas współpracowała z renomowanymi klientami, takimi jak Nutricia, Żabka, Danwood, Kyocera, a obecnie Lufthansa Group. Koncentruje się na tworzeniu zespołów do złożonych projektów i strategii skupiających się na dostarczaniu wartości. Jej podejście łączy umiejętność budowania świadomości biznesowej w zespołach z głębokim zrozumieniem potrzeb klientów. Chce budować teamy, tak żeby wspierać rozwój indywidualny oraz tworzyć rzeczywistość, w której każda i każdy ma możliwość wykorzystywać swoje mocne strony. Agata zaangażowała się jako mentorka w ubiegłorocznej edycji Dare IT na ścieżce Project Management, ponieważ głęboko wierzy w równość i dostępność w technologii.
Zadbaj o dostępność
Chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak nowe przepisy dotyczące dostępności mogą wpłynąć na Twoją firmę? A może potrzebujesz wsparcia we wdrożeniu WCAG w swoich usługach cyfrowych?
Skontaktuj się z nami, aby:
- Dowiedzieć się, jak EAA może wpłynąć na Twój biznes
- Uzyskać wskazówki dotyczące wdrożenia wymagań WCAG
- Skonsultować się w sprawie dostępności cyfrowej Twoich produktów i usług
Wypełnij formularz poniżej, a my odezwiemy się do Ciebie z konkretnymi rozwiązaniami dostosowanymi do Twoich potrzeb. Zadbaj o dostępność i zwiększ konkurencyjność swojej firmy na rynku.